Poëzie: de wil om niet te zwijgen, waar woorden ontbreken
Recent verscheen ‘Hier stokt het hanige heilige woord.’ Tien millenniumdichters over een zinvol leven van Martien E. Brinkman en...
Zuiverheid en politiek
De aanleiding tot dit schrijven is natuurlijk Pieter Omtzigt en zijn pas op de plaats. Alom klinkt nu het oordeel, waarbij het buitenspel...
Recensie van ‘Twee zwervers verliefd’ van Wim en Eliane Jansen
Twee zwervers verliefd is een persoonlijk en openhartig boek geschreven door theoloog Wim Jansen en zijn vrouw Eliane. Zij schrijven...
Vertrouwen op het leven in je
Na de Volzin-lezing van Fokke Obbema op 9 oktober in het Dominicanenklooster te Huissen ontstond een levendig gesprek met de toehoorders....
De winst van het ouder worden
In het boek Grand hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer zegt de beheerder van dit hotel, Montebello, ergens: ‘Ik heb veel meer verleden...
De toekomst van Homo sapiens: cyborg of mysticus?
Sapiens, het boek van Yuval Noah Harari, werd een wereldwijde bestseller. De Israëlische historicus beschrijft hierin 70.000 jaar...
Nee zeggen tegen de wereld zoals die is
Zittend in de zon op mijn terras zie ik hoe de lente zich in mijn tuin manifesteert. De forsythia in volle bloei, de sering raakt in blad,...
Kierkegaard: Er is meer in ons
De Deense filosoof Sǿren Kierkegaard blijft me boeien. Vooral omdat hij zo de ‘enkeling’ centraal stelt, het ervaren van de ‘eigen...
Seks en God en dood
Laten we het in deze zure tijd van virussen en kille maatregelen eens over iets leuks hebben: Seks. Dat kan nog net, zo kort na Valentijn...
Sneeuw: code rood?
Het zijn pittige tijden en dus pittige thema’s waarover ik doorgaans schrijf. De sneeuw van deze dagen valt als een ongedachte lichtheid...
Leven na de dood?
Eigenlijk is alles wat ik wil troost bieden. Perspectieven openen. Dat geldt voor alle columns die ik schrijf, ook die met een bepaalde...
De vraag is niet hoe oud je wordt maar hoe je leeft
Het tv-programma Klokhuis besteedde onlangs aandacht aan de dood. Zoals gewoonlijk was ook deze aflevering mooi gemaakt. Er kwamen mensen...
Dit kan zo niet langer: laat jongeren weer leven…
…en dat zeg ik als 70-jarige! Ik zeg het als zoveelste pleidooi om de lockdown te versoepelen, ja, voor horeca en bedrijfsleven, maar...
Hoe om te gaan met de omstandigheden?
Een mailvriendin klaagt haar nood over de omstandigheden waarin ze nu moet leven. Vooral het thuis werken valt haar zwaar. Ze is van slag,...
Geboorte
We vieren waarschijnlijk anders kerst dan we willen. De scheurkalender op mijn toilet herinnerde mij er fijntjes aan dat het “niet de...
’t Is geboren een goddelijk kind
De kenners van dit kinderkerstlied zullen meteen gezien hebben dat ik een woord gewijzigd heb. We zingen altijd over HET goddelijke kind....
Kerst met Eckhart
Het is alweer lang geleden dat ik kennis maakte met 14de eeuwse mysticus Meister Eckhart. Ik las begin jaren tachtig van de vorige eeuw een...
Pijn
“Pijn, nu doet het pijn”, zong de band Van Dik Hout samen met Herman Brood in de jaren 90. Zo overtuigend en verscheurd dat ik...
Kerst: we vieren dat God dier werd
Advent is begonnen. We leven toe naar het feest van winterzonnewende. Het feest waarop we ook vieren dat God mens werd. Maar laten we dan...
Hoe je het lijden kunt lezen
Daar zal menig Trouw-lezer de wenkbrauwen bij hebben gefronst. Dat Jeroen van Merwijk “zijn kanker niet had willen missen.”...
Angst: de olifant in de kamer
Stevo Akkerman is onlangs gestart met een interessante serie over het onderwerp ‘Angst’. Op televisie onder de naam ‘Waar ben je bang...
Brandend verlangen om op te gaan in God/Liefde…
… maar dan ook opgaan. Dus niet om het vege lijf te redden in een hiernamaals. Niet uit zelfbehoud. Maar opgaan in het licht om het licht...
Een nieuw soort christendom?
Kerkvader Augustinus kan inspiratie geven voor het krijgen van zicht op een nieuw soort christendom. Maar dan niet de dogma’s die de kerk...
Leren leven met niet-weten
Het hakt er zwaar in, die tweede lockdown. Voor steeds meer mensen is deze tijd, om met Marsman in zijn gedicht Dies Irae te spreken, een...
Gedragen
Boven mijn tafel hangt een replica van het kleurrijke, enorme schilderij Faun og nymfe van de Deense kunstenaar Edvard Weie. Een...
Jongens, jongens, je weet niet wat je mist…
Wat dan? De ervaring van het heilige. De stilte. Het overstijgende. Ik zie om me heen hoe mensen uitstekend leven zonder deze dimensie:...
Zalig nietsdoen
Ik wil nu eens schrijven over het tegenovergestelde van het onderwerp van mijn vorige artikel op Ongrond: ‘Druk, druk, druk…’...
Waarom worden wij maar niet gelukkig?
Wat me opvalt in mijn omgeving is dat er zoveel getobd wordt. Ondanks de vele moderne ‘zegeningen’ moeten we vaststellen dat we...
Druk, druk, druk en de dieptedimensie van het leven
Veel mensen van middelbare leeftijd, of wat jonger, verkeren in het spitsuur van hun leven. Het is voor hen vaak een hele toer om de boel...
Vergeving – het geheim van het leven
Carola Schouten in Zomergasten. De eerdere gasten niet te na gesproken, maar wat mij betreft: een verademing van integriteit. In haar...
Reis naar een betere wereld
Ach, waar moet het heen met de wereld? Een urgente vraag. Ben aan het lezen in het fascinerende boek van Stephen Hawking (2018 †): De...
Intiem
Het moment tussen waken en slapen is van een bijzondere intimiteit met God of wat je God noemt. Ik denk dat ieder mens een diepere laag van...
Ongrond, waar komt die naam vandaan?
Ongrond is de naam van deze website. Toen ik die naam voor het eerst las, vermoedde ik dat de mysticus Erik van Ruysbeek (1915-2004) de...
“Religieuze ervaringen tellen weer volop mee”
Onlangs is verschenen bij uitgeverij Van Warven het boek Leven zonder waarom – De mystieke erfenis van een hemelse zwerver van...
Huiveringwekkend is deze plaats – Het kerkgebouw als heilige ruimte
Bidden kun je overal, op elk moment. In de oudheid was dat anders. Daar waren plaatsen die ‘heilig’ waren en waar een taboe op rustte:...
Is liefde gekke Henkie?
“In grote lijnen begrijp ik wat je bedoelt met je artikel over de babyboomers en rupsje nooit genoeg, maar wat je schrijft over...
Trump met zijn aanhangers in gebed
Dagblad Trouw van 26 mei bevat een foto van Trump die met een aantal van zijn aanhangers aan het bidden is. Toen ik die foto zag, kwam...
Babyboomer rupsje nooit genoeg?
Het hoge woord is eruit: volgens het nieuwe draaiboek van de artsenorganisaties mag leeftijd een rol spelen in geval van een ‘zwart...
Erotiek en mystiek
De vrouwelijke mystici uit de middeleeuwen namen geen blad voor de mond. Het is een verademing op te merken hoe onbekommerd zij over...
De lege coronakerk, een spiritueel cadeau
In je eentje uitkijken over de leegte. Dat is de plaats waar de mens, vroeger en nu, bezinning en bezieling vond. Nu we in het...
Requiem voor de levenden
Nee, dit is geen requiem voor de doden. Want de doden leven. Wel draag ik deze tekst op aan onze gestorven geliefden. Maar zij leven. Onder...
Mens durf te leven – en dus te sterven
Allereerst wil ik premier Rutte condoleren met het verlies van zijn moeder. En oprecht sterkte wensen. Want al wordt een moeder bijna...
De beslotenheid van het ik doorbroken
Ruim een jaar geleden verscheen zijn boek ‘Er is meer in ons – Leren van de mystici’ bij uitgeverij Berne Media. In dit...
Pinksteren = poten in de stront
Pinksteren is moeilijk uit te leggen. Het wordt over het algemeen als zweverig weggezet. En als iets van hoog geestelijk niveau. Abstract....
Als Trump aan zen zou doen
Het is natuurlijk ondenkbaar dat Trump gaat mediteren. Zo’n extraverte man gaat niet naar binnen kijken. Hij schijnt hierover al eens te...
Hemelen
Wie gelooft er nog in de hemel? Nou, dat zijn er meer dan je zou denken. Grappig om te zien dat de meeste ‘moderne’ gelovigen er niet...
Bidden in bange tijden
Helemaal niets begrijp ik van het leven. Ik blijf er tegenaan lopen. Dat bizarre samengaan van schoonheid en wreedheid. Lente die...
Wat is mystiek?
Met de hoofdredacteur van deze site deelde ik een aangenaam verpozen in het mooie ’s Hertogenbosch, in de schaduw van de Sint Jan en...
Rust in het innerlijk universum
De mensheid wordt gedreven door onrust. Vanuit het heelal biedt onze planeet het beeld van wriemelende, krioelende massa’s op drift....
Waarom religie en spiritualiteit intrinsiek met elkaar verweven zijn
‘Ik ben wel spiritueel, maar niet religieus’ is een uitspraak die je in de eerste decennia van de eenentwintigste eeuw steeds vaker te...
Als ik dood ben ontbreekt het mij aan niets – zou het?
Een jaar geleden begroeven we mijn broer. Laatst bezochten we zijn graf. Op zijn grafsteen staan de woorden uit Psalm 23: Mij ontbreekt...
Het allerliefste wil ik gewoon bij God zijn
Een leeftijdgenote, met wie ik regelmatig van gedachten wissel, stuurde mij onderstaande mail. Met haar toestemming geef ik hem aangepast...
Klaas van der Kamp recenseert ‘Leven met de Stem’
Deze maand verschijnt bij uitgeverij Van Warven het boek ‘Leven met de Stem’ van Bart Gijsbertsen en Jan Willem Kirpestein....
God voelen
De adem is een Godsgeschenk en God kan je genezend aanraken – of zelfs je lichaam heftig beroeren. Bij mystici is het lichaam belangrijk,...
Is er een medicijn tegen verdriet?
Soms komt er een regel voorbij die in je blijft haken. Zoals bovenstaand thema in de aankondiging van een vrijzinnig kerkelijke bijeenkomst...
Volwassen omgaan met de dood
Jongens, jongens, hoe ga ik dit eens aanpakken? Ik voel me genoodzaakt om te schrijven over iets wat nogal gevoelig ligt. En ik kan er...
De kunst om het met jezelf uit te houden
We worden nogal teruggeworpen op onszelf, door dat coronavirus. Onze vertrouwde routines gelden niet meer en we moeten onszelf een beetje...
God ervaren, hoe doe je dat?
In het recente interviewgesprek met Marga Haas, De dood verwelkomen als een vriend, sprak ik over het ervaren van God. Naar aanleiding...
De Ene Werkelijkheid van Willigis Jäger
Als een profeet iemand is die je wakker schudt, die je de ogen opent waardoor je daarna anders naar de wereld kijkt, dan is Willigis Jäger...
Monnik, mysticus en Zenmeester Willigis Jäger – Als je liefhebt, kun je doen wat je wil
“Het probleem van de westerse ethiek is dat ze niet uit liefde voor het leven voortkomt. Mensen die elkaar liefhebben, hebben...
Uitverkoren tot een k-ziekte
Ik krijg veel kaarten en mails van mensen die mijn ziekte de huid vol schelden en haar – ware het mogelijk – zelf alle soorten van...
Denkend aan de dood…
…kan ik niet slapen, dichtte Bloem. Daarom moet je dat volgens Spinoza ook maar niet te veel doen: Een vrij mens denkt aan niets minder...
Kritische vragen bij een goddelijk Nieuwjaar
Op mijn column Een goddelijk Nieuwjaar gewenst heb ik veel instemmende en zelfs hartverwarmende reacties gekregen, zowel rechtstreeks onder...
Kerstverhaal: terug naar 1973
Als je negenenzestig keer Kerst hebt gevierd zou je zo langzamerhand wel kunnen weten waar het om draait. Maar elk jaar weer vraag ik mij...
De woede van een volk – dat is ook God
Wereldwijd vinden er massale demonstraties plaats. Van de meeste weet ik weinig maar de volksopstand in Santiago Chile spreekt mij aan...
Liefde=God
Tussen de strakke broeken en dito jongenskonten vond ik een parel. Dat was in de klassieker van Gerard Reve: Nader tot U. De parel: een...
Overleven in de chaos
Per toeval zapte ik mij laatst een aflevering van Tegenlicht (VPRO) binnen: Overleven in de chaos. Geboeid bleef ik hangen. In de titel...
De zelfgekozen dood als waardig levenseinde
Pia Dijkstra van D66 wil niet al te lang meer wachten met het regelen van hulp bij zelfdoding. Dat is Gert-Jan Segers van de ChristenUnie...
De mystiek van de dood is de mystiek van het leven – Over Spinoza
Altijd actueel, de dood. Altijd verzekerd van clientèle, sprak de man die een uitvaartonderneming begon. Ook als je ter ontspanning tv...
De Rio Grande en de ellende grande
Wie heeft dat beeld niet op zijn netvlies staan? De verdronken vader met zijn dochtertje aan de oever van de Rio Grande. Er zijn in mijn...
Pinksteren – feest van vrouwelijk vuur
Pinksteren is het minst bekende en minst aansprekende van de christelijke feesten. Er zal waarschijnlijk nooit een The Pentecost...
God in het niemandsland
In mijn vorige column, Chaos heerst, ben ik een heel eind meegegaan in de stelling dat alles toeval is en het leven zinloos. Dit in...
Chaos regeert – Wat blijft er over van liefde en licht?
“Het heeft er alle schijn van dat ons zonnestelsel instabiel is, niet ordelijk. Ons leven hier op aarde toevallig. Als dat zo is, wat...
Mens erger je wel…
… en maak je kwaad! Want er is ongelooflijk veel om je kwaad over te maken. Doe dat dan ook. En laat je niet weerhouden door de...
Zoeken
Tags
