JIJ BENT GOD – brief aan mijn 18-jarige ik

Wat zou je tegen jezelf van vroeger willen zeggen? Dat is een vraag die je regelmatig hoort in interviews. Het heeft natuurlijk geen enkele zin, maar het maakt wel zichtbaar hoe je tegen jezelf uit die tijd aankijkt. Veel mensen zijn geneigd om hun jeugdige dwaasheid te belichten. Dat heb ik ook lang gedaan. Ik heb moeten leren om naar mijzelf van toen te kijken met de ogen van de liefde. De ogen van God, zogezegd. Een aanrader voor iedereen!

Door: Wim Jansen | Foto: Wim Jansen

Ik wil wel de proef op de som nemen. Laat ik mijn 18-jarige zelf eens toespreken. Mijn adolescente ik. Een cruciale fase in mijn leven. Haarscherp de antennes. Open zenuwen. In vele opzichten nog onbevangen. Grenzeloos naïef. Supergevoelig. Hartstochtelijk levend. Misschien heb ik wel nooit zo intens geleefd en alles opgesnoven en ingedronken als toen.
De tijd van verlangen, meisjes, drank, poëzie, romantiek, Weltschmerz, God… alles eigenlijk heel zuiver en kwetsbaar.

Geloof ze dus niet, de opvoeders in je omgeving die beweren dat je niet deugt. Dat je niet deugt omdat je je zo vaak verzet tegen onzinregels, vooroordelen, en de nasleep van die vreselijke vijftiger jaren correctheid. Pik het niet dat de directeur van de kweekschool het in zijn pedagogische hoofd haalt om jou publiekelijk de toegang tot het onderwijs te ontzeggen door op je rapport te schrijven: ‘Wij twijfelen aan Wims mentaliteit en achten hem daarom voor het onderwijzerschap minder geschikt.’
Je hoeft je nooit terneer te laten drukken door deze arrogantie van de macht. Want jij deugt. Je bent misschien een lastpak voor het gezag, maar juist daarom deug jij!  

Weet ook dat je meestal gelijk hebt in je observaties van de wereld. Dat je door hebt wat er speelt, door hebt wat er onecht is en soms zelfs vals in kerk en geloof. Anders dan de meeste ‘kwekelingen’ en zelfs leraren denk jij over de dingen na en analyseert ze tot op het bot. Je doorziet bijvoorbeeld het gebrek aan niveau van sommige leraren. Leraren nota bene op een onderwijzersopleiding die zelf geen les kunnen geven. Het is verbijsterend.
Er is helemaal niks mis mee dat je dit doorziet.   

Kijk dus niet zo tegen anderen op. Heb niet zo’n heilig respect voor sommige van je klasgenoten van wie je het gevoel hebt dat ze meer zijn dan jij omdat jij een boerenzoon bent uit dat achterlijke Zeeuws-Vlaanderen… Leer het NU af, dat altijd denken dat je minder bent dan anderen.
Je hoeft je nooit minder te voelen. Wees niet zo bang voor afwijzing want dat is wat je het meest dwars zit. Je hebt niemand nodig. Het is goed zoals je bent.
Laat je onzekerheid varen.

Leer je kracht kennen, en je bijzonderheid, je unieke gevoel voor poëzie. En, ja, je schoonheid. Besef toch eens hoeveel meisjes van je dromen. En dan vooral die ene, die je volgt waar je ook gaat en altijd op je wacht in de benedenaula.

Maar iets anders, weet je, dat gevoel dat je soms hebt, dat lichte, warme, mysterieuze gevoel, vertrouw daar meer op. Het komt van heel diep en het is heel mysterieus. Het ligt tegen de gedichten aan waar je van houdt. Het komt overeen met het licht in de gedichten van Hans Andreus. Toen je hem bezocht in zijn Zeeuws-Vlaamse vakantiehuisje op de dijk van Cadzand, was de wereld gehuld in een heiig lentelicht en toen had je even zo’n vreemd en warm geluksgevoel.
Houd daar nog meer aan vast, aan die geluksmomenten. Seconden eeuwigheid.

En durf nou maar te geloven dat er ook liefde voor jou is weggelegd. Als je dat meisje in haar wonderlijk mooie, donkere ogen kijkt, dat ene wonderschone meisje op wie je zo stilaan verliefd geworden bent, denk dan toch niet dat zij te hoog gegrepen is. Dat zij natuurlijk niets in jou ziet. Want achter haar verlegen blik, achter haar introverte stilte, schuilt een wereld van verlangen naar jou. Wist je niet, hè?
Wat een verrassing. Er is een ongelooflijke liefde weggelegd voor jou, niet-deugende rebelse lastpak.

Werp alle schroom en angst ver van je af, want die zitten je het meest in de weg. Je bent vele malen meer geliefd dan je denkt. En wat voor iedereen geldt, geldt ook voor jou: je leven heeft een bestemming van liefde.
Sterker nog, je bent bestemd om een en al liefde te worden. Ja, God te worden. Jij bent een vooruitgeschoven post van God in deze wereld. Nee, niet de God die je verafschuwt, die onbegrijpelijke Grote Onrechtvaardige, zoals jij hem ooit noemde, maar de God over wie jij in je gedichten schrijft:

Langs de muur,
onzegbaar hoog en grijs,
wil ik fluisteren
zachte, troostende woorden tot God
die zich wellicht verlaten voelt. 

Wees er maar trots op dat jij, 18-jarige, deze eenzame, menselijke God hebt ontdekt, lang voor je Gerard Reve had gelezen.
In dit gedichtje ben je ongelooflijk goed op weg om God te worden.

Kijk in de spiegel en zeg: Jij bent God.
Later zul je vertellen dat dit voor iedereen geldt:
Jij bent God.

Over Wim Jansen
Wim Jansen (1950) is theoloog, schrijver en dichter, aan christendom en religie voorbij – en uitgekomen bij de mystiek van de Liefde. Hij is emeritus predikant van Vrijzinnig Delft en de Vrijzinnige Koorkerkgemeenschap in Middelburg en was ook lange tijd werkzaam in het onderwijs, met name aan de Hogeschool Zeeland. Op 13 mei jl. verscheen van hem een nieuwe bundel met de mooiste liefdesgedichten, die hij schreef voor zijn geliefde Eliane: Eliane – liefdeslyriek. Zie voor achtergronden en eerdere publicaties zijn website www.wimjansen.nu.