Mensen proberen zin aan hun leven te geven, vooral uit angst voor een zinloos leven, zo concludeert Rens Bod in zijn recent verschenen boek Waarom ben ik hier? Hij is hoogleraar computationele wetenschappen aan de universiteit van Amsterdam en baseert zijn boek op maar liefst 180 zingevingsvormen uit allerlei culturen. Dagblad Trouw en maandblad Volzin bespraken het boek onlangs.
Door: Wim Davidse | Foto: Pixabay
Zelf kwam Bod door corona in een zingevingscrisis terecht omdat zijn eigen zingevingsvorm, proberen de wereld te begrijpen, instortte. Dat duurde vier maanden. In die tijd probeerde hij een ander idee: accepteer wat je niet kunt veranderen, richt je op doelen die wel haalbaar zijn.
Zin geven aan je leven is een actueel thema volgens Bod. Dat komt bijvoorbeeld doordat mensen zich geen deel meer voelen van een groter verband. Mensen kunnen dan in een leegte belanden.
Kim Putters over zin
De actualiteit van het onderwerp blijkt ook uit het bekende boek van Fokke Obbema De zin van het leven. Een veertigtal mensen beschrijft hierin wat voor hen de zin van het leven is. Een van hen is Kim Putters, de huidige kabinetsinformateur. Wat zegt hij over de zin van het leven?
Afkomstig uit de Biblebelt (Hardinxveld-Giessendam), heeft hij nog wel iets met religie. Hij rekent zich tot de ‘ietsisten’. Putters is er nog niet helemaal uit, wat betreft de zin van het leven. “Jezelf ontwikkelen, ook als je jezelf tegenkomt, je tot anderen verhouden, daar geluk en levenswijsheid uithalen,” is zijn antwoord op de vraag naar zin van Fokke Obbema. Vanuit religieus perspectief komt hij tot: “zorgen voor de wereld, de voortgang van het goede.”
Het trof me dat Putters pleit voor meer reflectie onder politici, daarbij zou hij graag eens een debat over de dood zien in de Tweede Kamer. Om zo drijfveren van politici meer zichtbaar te laten worden. Het lijkt er op dat Geert Wilders een wijs besluit heeft genomen door Kim Putters tot informateur te benoemen!
Waarom ik hier ben
Waarom ben ik hier? Dat vind ik een intrigerende vraag. Als ik mezelf die vraag stel komt in me op dat ik eigenlijk van elders kom. Ik denk dan aan de ‘Ongeborene’ van Meister Eckhart. Die is in me en kan niet sterven.
Ik ben hier om iets te leren, om het leven in me tot vervulling te laten komen, heb ik gaandeweg ontdekt. Het leven schotelt je allerlei lessen voor. In mijn geval zijn de moeilijkste: bij mijn geboorte terechtkomen in oorlogsomstandigheden, ik ben als het ware “in angst ontvangen en geboren” om het te zeggen met de woorden van het aloude doopformulier uit de Gereformeerde Kerken.
Een tweede moeilijke les was de hersenbloeding die mijn dierbare vrouw plotseling trof op 44 jarige leeftijd. Ze raakte daardoor zwaar gehandicapt. Dat zag ik dan niet direct als lessen waarvan ik kan leren. Het betekende eerder een worsteling en proberen overeind te blijven. Maar kort na die rampzalige gebeurtenis kwam ook in me op: ik zal hiervan groeien als mens. Dat gaf doorzettingsvermogen en ook betekenis aan die worsteling.
Het leven weet het beter
Ik probeerde ook steeds het leven te controleren om te voldoen aan de eisen die, naar ik dacht, aan me werden gesteld. Daarbij onderdrukte ik gevoelens en neigingen die me niet aanstonden, ik wilde het leven zoveel mogelijk corrigeren en naar mijn hand zetten. Er was als het ware een kleine Poetin in me.
Op latere leeftijd kreeg ik steeds meer in de gaten wat ik eigenlijk aan het doen was. Er was een kleine Navalny opgestaan die me een halt toeriep en me een spiegel voor hield. Zo kwam ik meer en meer tot een overgave aan het leven, met het besef dat het leven het beter weet dan ikzelf. Het beeld van de soefi-mysticus Rumi – de herbergier die alle gasten, ook als ze de boel kort en klein slaan, als leermeesters ziet – is me uit het hart gegrepen.
Van al die ups en downs heb ik geleerd en ik heb het inzicht gekregen dat het leven in mij deel uitmaakt van een groter, niet te bevatten geheel. ‘Het leven in mij’ kun je eigenlijk niet zeggen. Het Leven wil zich door mij uitdrukken en ik kan daarvoor ontvankelijk zijn. Wat wil het leven dan? Zich verbinden met andere levens, liefde en gerechtigheid brengen.
Daarom ben ik hier.
Over de auteur
Wim Davidse was werkzaam als projectleider/onderzoeker bij een economisch instituut en is auteur van het boek Er is meer in ons – leren van de mystici.
