Het mysterie dienen, hoe doe je dat?

Een zinnetje uit het laatste stuk van Wim Jansen op Ongrond.nl trof mij: ‘Het mysterie dienen’. Dat is een citaat uit het boek van Freek de Jonge Reikhalzend verlangen. Het is wat Freeks vader, die dominee was, wilde: “het mysterie dienen”. Mooi gezegd, maar hoe doe je dat?

Door: Wim Davidse | Foto: Pixabay

Ik denk dat je eerst moet inzien dat dat mysterie heel dichtbij is, het is in jezelf. Als je jezelf wat beter kent besef je dat je jezelf nog helemaal niet kent. Er schuilt een mysterie in je.
Je gaat voorbij aan het mysterie als je houvast zoekt buiten jezelf. Als je zoekt naar erkenning en bevestiging, als je geluk zoekt in materiële zaken en als je van anderen verwacht dat ze jou gelukkig kunnen maken. Al die patronen die mensen opbouwen om hun gevoel van afgescheidenheid op te heffen verduisteren het mysterie in je.

Waarheid in ons
Stilte, het niet langer volgen van die patronen, kan je in aanraking brengen met het mysterie, dat zo dichtbij is. Het betekent stukje bij beetje loslaten van het ego dat zich wil handhaven. Dat kan beangstigend zijn want je weet niet waar je uitkomt. Je komt terecht in onbekende gebieden van je bewustzijn.
Voor mij zijn de oude en moderne mystici betrouwbare gidsen geweest. Tijdens een meditatie lichtte het wel eens op dat er een stille ruimte in me is, dat ik word gedragen door iets dat niet te verwoorden is. En dan kwam het in me op: “dat bedoelen ze dus, die mystici en zen leraren”.
Uiteindelijk kun je ook die mystici loslaten. Je kunt ervaren dat de beste leraar in jezelf zit. “We dragen immers de hele waarheid wezenlijk in ons”, zei Meister Eckhart.

Ik-patronen loslaten
Dat loslaten van die ik-patronen gaat wel heel langzaam, ervaar ik zelf. Lange tijd ontvluchtte ik minder leuke dingen in mezelf door te streven naar erkenning, proberen ‘er bij’ te horen. Ik ging zen-meditatie beoefenen, maar dat gebruikte ik als middel om mezelf te verbeteren. Van lieverlee kwam het besef dat ik het leven niet kan sturen, maar dat het leven het veel beter weet dan ik zelf. Dat leidt tot overgave aan een onbegrensde stille ruimte in mezelf. Overgave aan God, heette dat in de oude woorden. Of overgave aan de Geest, die waait waarheen die wil.
Ik denk in dit verband aan het gesprek van Jezus met de Farizeeër Nikodemus, weergegeven in Johannes 3. Jezus zegt daarin “dat, alleen wie opnieuw geboren wordt, het koninkrijk van God kan zien”. Hij bedoelt daarmee ‘de geboorte uit de Geest’. “De wind waait waarheen hij wil, je hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heengaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is”, zegt Jezus tegen Nikodemus in dat bijbelgedeelte.

Ontvangstruimte
Het mysterie dienen betekent voor mij dan ook doen door niet te doen, een laten, een ontvankelijke houding aannemen. Maar dat blijft toch een worsteling omdat mijn ik-patronen erg hardnekkig blijven. Hier passen ook de woorden uit een liedje van Freek de Jonge: Niemand is gelukkig – wees niemand.

Een ontvankelijk houding past wel goed bij de tijd van Advent, waarin we denken aan de geboorte van Christus. Een appel om een ontvangstruimte te worden voor die geboorte in onszelf. Die grote stille ruimte is vol Liefde, die we door kunnen geven aan anderen.

Over de auteur
Wim Davidse was werkzaam als projectleider/onderzoeker bij een economisch instituut en is auteur van het boek Er is meer in ons – leren van de mystici.