Het allerliefste wil ik gewoon bij God zijn

Een leeftijdgenote, met wie ik regelmatig van gedachten wissel, stuurde mij onderstaande mail. Met haar toestemming geef ik hem aangepast weer en beantwoord haar vraag in deze column.
“Het allerliefste wil ik gewoon bij God zijn. Ik voel me zo vaak erg moe; de druk van het leven is er altijd. De prikkels komen alleen maar harder binnen. Deze tijd vind ik erg spannend, te spannend. Daarom verlang ik naar God. Mag ik vragen hoe dat bij jou is?” (einde citaat)
Mijn antwoord is in de vorm van een brief. Het zal duidelijk zijn waarom ik haar Godelieve noem.

Door: Wim Jansen

Beste Godelieve,

in jouw mail bespeur ik een mengeling  van onbehagen en verlangen. Omdat ik dat bij meer mensen signaleer wijd ik er een column aan. Met jouw instemming. Want jij weet ook dat je niet de enige bent, ook al zullen niet veel mensen het uitspreken. Een van de doodvermoeiende dingen van deze tijd is immers dat iedereen op Facebook zijn leuke leven rondstrooit en zelden zijn donkere momenten deelt. Daar hebben we al één prikkel in het vizier.

Maar er zijn er meer. Je hebt helemaal gelijk. We leven in een ongelooflijke k*twereld – als ik ook eens zo vrij mag zijn. Om maar een paar dingen te noemen:
De grootste wereldmachten, de VS en Rusland, worden geregeerd door gorilla’s. Krankzinnige kleuters aan de knoppen van een kerncentrale. Maar wat veel erger is: ze zijn democratisch aan de macht geholpen. Hoezo feest van de democratie? Hoezo dat eeuwige geloof in getalsmatig succes?     
Onze eigen leiders zijn natuurlijk veel verstandiger maar dat heeft hen toch niet belet om de noodzakelijke CO2-maatregelen voor zich uit te schuiven. Op welke aarde moeten onze kleinkinderen leven? Dat ze geen ‘koek en zopie’ zullen meemaken is nog het minst erg, maar wat voor ellende staat hen te wachten nu de natuur apocalyptisch terug gaat slaan? Geen wonder dat ze in Den Haag te hoop lopen…
Het is ook geen fijne tijd voor ouders van nu. Je hoeft maar naar de serie Oogappels te kijken om tot je door te laten dringen aan welke narigheid en stress kinderen van nu worden blootgesteld. Social media lijken daarbij ook het slechtste in een mens boven te halen.   

Je gevoel klopt dus, Godelieve. En het siert je dat je nog niet afgestompt bent. Dat je je laat raken. Maar nu even genoeg ellende. Want die verschrikkelijke wereld is niet de enige en zeker niet de laatste werkelijkheid.
Daarom nu de opmerking waarmee je begint. Het allerliefste wil je gewoon bij God zijn. Wat bedoel je daar in wezen mee? Mag ik een poging wagen?
Het lijkt eigenlijk gewoon doodverlangen. Het ‘bij God zijn’ is een manier om de dood aan te duiden. Je bent doodmoe van het leven. Omdat het is zoals het is. Moeilijk, pijnlijk, een gevecht. Maar verlang je dan naar de dood? Of toch ten diepste naar rust? Ik denk dat je wel wilt leven, graag zelfs, maar je wilt in dat leven zo graag rust. En liefde. En schoonheid. Dat de dingen mooi zijn en goed. 

Dat neemt niet weg dat je in dat eigenlijke verlangen naar het leven soms naar de dood kunt verlangen. Omdat je verzadigd kunt zijn van het leven. Omdat je vermoedt dat je in de dood de vrede zult vinden die deze wereld steeds minder lijkt te bieden. Daar hoef je niet van te schrikken. Het is volkomen natuurlijk en gezond. Er zijn heel veel mensen met zo’n verholen verlangen naar de sereniteit van de dood.

Het is goed om dat verlangen te omhelzen.
Dan ben je, als het eropaan komt, klaar voor de dood.
Vrede met de dood geeft vrede met het leven.
Daarom kun je tegelijk het leven omhelzen.

Maar het gaat niet alleen om het schuilen voor de boze wereld. Je verlangen is geen vlucht. Komt niet enkel voort uit negatieve ervaring. Je verlangt ook naar God om God zelf. Vanuit een positieve bevinding.
Net als jij heb ik God lief om God zelf. Wat bedoel ik dan met God? Want dat woord is niet meer dan een soortnaam en het schreeuwt om verheldering.
Wat mij betreft staat het woord ‘God’ voor de meest werkelijke werkelijkheid. Die we bij gebrek aan beter God noemen. Die iedereen kan ervaren, gelovig of niet.
Het meest werkelijk maar verborgen. Zoals Gerard Reve zei: God is het diepst verborgene, meest weerloze, aller wezenlijkste en onvergankelijkste in onszelf. Dat tegelijk meer is dan onszelf, voeg ik eraan toe.

Ik omcirkel het met nog andere woorden:
De liefdesenergie waaruit we voortkomen en waarin we terugkeren.
De afgepelde kern die overblijft.
De innigste gloed van liefde in ons.
De ultieme ontroering. 
Het eeuwige licht waaraan we toebehoren in leven en dood.

Want dat is wat ik je graag wil vertellen in deze brief. God doet niet aan leven of dood. De dood is geen grens waarachter God ineens oprijst. De werkelijkheid van God is er nu. In dit moment. Als je schrijft dat je het allerliefst bij God wilt zijn dan hoef je niet te wachten op de dood. Het verlangen naar God hoeft niet ten koste te gaan van de bereidheid om te leven en lief te hebben in deze bezeten wereld. 
En als je vraagt hoe dat bij mij is, dan zeg ik zelf liever dat ik in God wil zijn. Immers, bij God, dat veronderstelt nog dualiteit en onderscheid, terwijl ik zelf ervaar dat ik gedurende dit leven steeds meer opga in God.       

Lieve Godelieve, ook voor hooggevoelige mensen als jij is er een weg om het in deze wereld uit te houden: leven alsof je dood bent. Dat klinkt vreemd maar het is een eeuwenoude weg, bewandeld door wijzen en mystici en liefhebbers, allen die lijden aan deze wereld. Het is een weg, voorbij aan je ik met zijn slopende emoties. Verlost van jezelf en het gevecht met jezelf. Want ik weet, Godelieve, dat je daaraan het meeste lijdt.

Het is leven door te sterven in God – in de liefde.
Liefde zelfs voor die k*twereld, bevolkt door gorilla’s.

Liefs,
Wim

Wim Jansen is theoloog, dichter en schrijver