Als Trump aan zen zou doen

Het is natuurlijk ondenkbaar dat Trump gaat mediteren. Zo’n extraverte man gaat niet naar binnen kijken. Hij schijnt hierover al eens te hebben gezegd: “Dat doe ik niet, ik weet niet wat er dan tevoorschijn komt”. Hij zou echter niet de eerste wereldleider zijn die zich naar binnen keert. Dag Hammerskjöld ging hem voor, blijkens zijn mystiek dagboek Merkstenen.

Door: Wim Davidse

Maar stel je voor dat iemand die goede ervaringen met zen heeft, deze meditatie aan Trump aanbeveelt: “Het is een training voor de geest en misschien word je dan nog genialer dan je al bent”. Dat viel bij Trump in goede aarde en hij dacht: “Moet ik maar doen, elke dag een half uur mediteren, dan kijk ik maar wat minder naar Fox News“.

Na wat instructies te hebben aangehoord van een goede zenleraar, gaat Trump de volgende dag al vroeg op een meditatiebankje zitten, voor zijn bureau. Hij voelt zich ongemakkelijk zo laag bij de grond. De gordijnen voor de grote ramen achter zijn bureau heeft hij dichtgetrokken. Zo kan niemand hem zien. Tegen Mike Pence had hij nog gezegd dat niemand hem het komende halfuur mocht storen.

Dit is allemaal moeilijk voorstelbaar, maar we laten de verbeelding aan de macht.

Trump denkt aan de raad van zijn leraar, kijken naar je ademhaling en hij schrikt zich meteen rot. Zijn adem gaat snel, helemaal niet diep zoals de bedoeling schijnt te zijn in zen. Hij doet zijn best om dieper te ademen, maar wordt dan overspoeld door allerlei gedachten. “Als Bolton dat boek over mij maar niet publiceert, die viroloog dwarsboomt me, ik ontsla hem”. Hij voelt een enorme woede opkomen, als het beeld van Obama opduikt, die zegt: “De huidige beleidsmakers zijn chaotisch bezig bij de bestrijding van het corona virus”.

Trump hapt naar adem. “Ik ga nog eens zeggen dat zijn regering de meest corrupte was ooit.” Hij slaakt een diepe zucht. “Als mijn herverkiezing maar niet in gevaar komt, door die dalende koersen en stijgende werkeloosheid. Ik ga China uitgebreid de schuld geven van het virus, dat gaat dan de boventoon voeren in de media.” Hij voelt zich onrustig. “Dat ellendige virus, het zal mij toch ook niet te pakken nemen? Ik zal het verslaan.” Maar tegelijk voelt hij zijn onmacht. Het is zo onzichtbaar en kan overal onverwachts opduiken.

Het belletje van zijn smartphone klinkt. Einde van de meditatie. Trump is wat verbijsterd over deze warboel van gedachten en emoties. “Hoe kon dat zo aan de haal gaan met mij? Mag niet meer gebeuren, de volgende sessie zal ik dat alles de baas zijn, ik zal stil zijn en me op mijn ademhaling concentreren.”

De tweede zitting begint Trump keurig in de zenhouding, rechtop, zwaartepunt onder de navel, zittend in balans. Hij begint te kijken naar zijn ademhaling en ineens doemt een beeld op. Met onweerstaanbare kracht: Vader Fred. Het beeld wordt heel groot, Trump voelt zich klein worden, hij is weer de Donald van een jaar of acht. Hij zit aan tafel. Vader praat maar, over zijn successen, geweldige winsten met een appartementencomplex, hij uit zijn woede over gerechtelijk onderzoek dat men tegen hem is begonnen over zijn investeringen op Coney Island. De kleine Trump wil wat zeggen, maar vader dondert: “Mond houden, ik ben aan het woord”.

Er begint iets te groeien in Donald, iets onverzettelijks. “Ik krijg je nog wel, ik zal je de baas worden, groter worden dan jij, jij zal mij gaan bewonderen, vader.”

Trump ziet zich weer op zijn bankje zitten, hij krijgt pijn in zijn knieën. Hij is verbaasd. Wat is er gebeurd? Klaar en helder kwam het op, die scene aan tafel. Het dringt tot hem door: “Toen is het begonnen, me steeds maar willen bewijzen tegenover mijn vader. Ik moest superieur aan hem zijn. Superieur aan iedereen. Dat geeft een  geweldig gevoel van macht, van ruimte, Ik, de grootste”. Ineens begint hij te lachen. “Dat is toch idioot. Ik ben eigenlijk nog steeds dat jongetje van acht dat zich wil bewijzen tegenover zijn vader. En dat is dan president van de Verenigde Staten! Ik stop maar met dat patroon, het is eigenlijk niet leuk, steeds maar die woede-uitbarstingen, een rotsfeer in het Witte Huis, mensen ontslaan. Die viroloog was toch eigenlijk wel goed, ik heb gelogen tijdens die Rusland-affaire, ik moet steeds op mijn hoede zijn omdat bepaalde gebeurtenissen niet aan het licht mogen komen. Ik heb toch wel aardige mensen om me heen, ik moet maar eens beter naar hen luisteren, dan wordt de sfeer ook beter.”

Het belletje van zijn smartphone gaat weer. Nu al tijd? Trump voelt iets zachts van binnen, meer ruimte ook, alsof hij een soort harnas heeft uitgetrokken. Hij neemt zich voor om eerst naar Mike Pence te gaan. Om zich te verontschuldigen voor zijn woedeaanval naar hem, gisteren. Dat was toch eigenlijk onterecht.

Trump is natuurlijk de beste zen-student ooit. Wat bij hem al in de tweede zitting gebeurde, overkomt anderen pas na tien jaar trouw zitten.

Dit is natuurlijk ‘fake news’, hoewel iedere gelijkenis met de werkelijkheid niet toevallig is. Een dominante vader kan een probleem vormen voor een opgroeiende jongen. Godfried Bomans schreef eens over zijn dominante vader, kamerlid mr. J.B..Bomans, zoiets als: “Hij was een enorm grote kastanjeboom met geweldige takken in wiens schaduw ik nauwelijks kon groeien”. Het zou best kunnen dat Trump er in zijn jonge jaren, onbewust, voor koos om zijn vader te overtreffen, om boven hem uit te groeien. Maar het is natuurlijk wat lachwekkend als een 70-plusser nog steeds dat overheersende patroon heeft, zonder dat hij dat in de gaten heeft.

Zenmeditatie heeft wel eens de naam wereldvreemd te zijn. Ik heb zelf de ervaring dat deze meditatie leidt tot zelfkennis. Dan word je wat wijzer en sta je  beter in de wereld, heb je meer innerlijke vrijheid en ook meer ruimte voor anderen.

Als ik kennis neem van het nieuws denk ik soms aan een uitspraak van mijn zenleraar Maarten Houtman: “Veel problemen en conflicten in de wereld komen doordat mensen op anderen projecteren wat ze in zichzelf niet hebben geklaard”.

Wim Davidse was werkzaam als projectleider /onderzoeker bij een economisch instituut. Vorig jaar maart verscheen zijn boek Er is meer in ons – Leren van de mystici. Dit boek is de neerslag van zijn gedegen en indringend onderzoek op het terrein van mystiek.