“Er is meer tussen hemel en aarde dan we denken” is een bekend gezegde waar veel mensen het wel mee eens zijn. Toen ik mijn boek over mystiek aan het schrijven was, viel het me in dat je dat zou moeten veranderen in: “Er is meer in ons dan we denken”. Ik heb mijn boek dan ook de titel gegeven Er is meer in ons. Die titel bevalt me nog steeds goed, maar ik vind het vaak erg jammer dat zo weinig mensen zich daarvan bewust zijn. Door de sociale media, de smartphone en de televisie blijft de aandacht van de mensen steeds maar naar buiten gericht, nog versterkt door andere aanlokkelijkheden die onze consumptiemaatschappij biedt.
Door: Wim Davidse | Foto: Pixabay
Er is meer in mij
Het is ook wel begrijpelijk dat mensen zich hechten aan de buitenwereld met al zijn afleiding en (kortstondige) genoegens. Een blik naar binnen werpen kan eng voelen. Je weet niet wat er dan allemaal tevoorschijn komt. Je weet wat je hebt en dat wil je dan niet op het spel zetten voor allerlei onbekende en onzekere zaken.
Totdat je vastloopt en je merkt dat je niet verder kunt met je bekende en vertrouwde leefpatronen.
Ik liep zelf niet helemaal vast, maar ik had wel steeds het gevoel dat ik mezelf vooruit moest duwen. Hoewel ik alles had wat je maar wensen kunt, een lieve vrouw – twee gezonde kinderen – een eigen huis en een goede baan, kwam toch steeds weer de vraag: Is dit nou alles? Er moet toch meer zijn?
Met zen-meditatie hoopte ik, nu al weer langgeleden, dat meerdere te gaan ervaren. Dat gebeurde al vrij gauw, toen het tijdens een zen-retraite even oplichtte dat ik onderdeel was van een oneindig grote ruimte. Maar mijn zen-carrière leek toch meer op een tocht door de woestijn, waarbij ik steeds stuitte op angsten uit mijn vroegste jeugd, die onder een betonlaag verborgen leken te zijn. Ik leerde echter ook dat ik niet mijn gedachten, niet mijn angsten ben. Ik ben meer dan dat, ik kan er naar kijken en gedachten, angsten zien zoals ze zijn. Die kijker zoomt uit, is zelf niet angstig en relativeert die gedachten en angsten.
Heel leerzaam was ook een ervaring die me een keer overkwam: ik zag mezelf als iemand die zich angstig vastklampt aan de rand van een peilloos diepe afgrond. Ik zag geen uitweg en plotseling kwam het in me op: “Er is een vangnet waarop ik kan staan. Eigenlijk ben ik zelf die afgrond en wordt ik gedragen door iets dat me ver overstijgt”. Die ervaring kon ik goed plaatsen door het lezen van mystieke teksten uit het boeddhisme en het christendom. Een tekst van Jan van Ruusbroec bijvoorbeeld vond ik erg troostvol: “De mens hangt van nature in God”.
Plato’s grot
In de filosofie is er het bekende verhaal van Plato over een grot waarin mensen zitten. Dat verhaal beeldt prachtig uit dat er meer is in ons. Die mensen zitten geketend in een grot en zien voor zich schaduwen van voorwerpen. De schaduwen ontstaan doordat die voorwerpen worden getoond voor een lichtbron, achter de mensen. Ze denken dat die schaduwen voor zich de hele werkelijkheid vormen. Dan wordt iemand losgemaakt en naar het licht geleid. Hij zal eerst verblind raken en het zal hem moeite kosten in te zien dat er nog een oneindig grotere werkelijkheid is dan die van de schaduwen die hij heeft gezien.
De Worsteling
In het recent verschenen boek De Worsteling, uitgegeven door Uitgeverij van Warven, beschrijft Maartje Swennen (1977) hoe haar weg ‘naar Huis’ is gegaan. Ze is hoogbegaafd en hoogsensitief, waardoor ze in haar jeugd sterk het gevoel kreeg dat ze anders was. Ze paste zich toch maar zoveel mogelijk aan aan haar omgeving, maar dat ging op latere leeftijd erg wringen. Met als gevolg veel spanningen en angsten, maar ook inzicht in ‘het meerdere’ in zichzelf. Ze kreeg het gevoel dat ze in twee werelden leefde. Een ‘open wereld’ waarin alles met elkaar is verbonden en een ‘geconstrueerde wereld, waarin ze met haar hoofd structuur en controle had aangebracht. Er volgde een transformatieproces met donkere nachten en ook heel mooie mystieke ervaringen. Daardoor ontdekte ze wie ze ten diepste is, wie wij allen ten diepste zijn. Het verhaal van de grot van Plato heeft haar geholpen om haar eigen ontwikkeling te begrijpen.
Maartje Swennen zegt verschillende keren in haar boek dat het er om gaat om “van binnen naar buiten te leven”. Ze ziet hoe mensen in onze drukke prestatiemaatschappij steeds naar buiten worden getrokken, met verwaarlozing van hun binnenkant.
Er is meer in ons. Het boek De Worsteling laat dat voor mij op een openhartige en overtuigende wijze zien. Ik hoop dat steeds meer mensen ontdekken dat er “meer in ons is dan we denken”.
Over de auteur
Wim Davidse was werkzaam als projectleider/onderzoeker bij een economisch instituut en is auteur van het boek Er is meer in ons – leren van de mystici.
