Van mystiek neem ik geen vakantie. Mystiek heeft voor mij te maken met zicht krijgen op degene die je in wezen bent. En in de vakantie kan dat diepste wezen wel eens bloot komen te liggen.
Door: Wim Davidse | Foto: Wim Davidse
Maar dan moet je niet in je vakantie zoveel mogelijk nieuwe steden en landschappen willen zien. Schiphol is geen plaats voor een reisje naar binnen. Dan kun je beter vakantie houden op het Drentse platteland, ondervond ik. De buiten- en binnenwereld kwamen daar goed samen tijdens een fietstocht. De ruime uitzichten leidden haast vanzelf tot een uitvergroting van mijn bewustzijn. De blauwe lucht, versierd met witte wolkjes, tilde me nog eens extra op.
De bomen in de verte en de bloemen langs de weg vertelden me over het ene Leven, dat zich ook in mij wil ontplooien.
Het ene bewustzijn
Ik dacht aan een opmerking van de fysicus Kastrup in Volzin van maart: “Er is sprake van dissociatie, we zijn afgesplitst van het ene grote bewustzijn”. Zo’n vakantie-ervaring heft die dissociatie een beetje op. Ik voelde me even deel uitmaken van dat ene, grote bewustzijn. Zo ben ik verbonden met alles en met iedereen.
Maar dan ook met Poetin, schoot het door me heen. Hij maakt deel uit van datzelfde, ene Leven. Dat komt natuurlijk niet in hem op. Hij voelt zich deel uitmaken van het grote Rusland. Daarvan wil hij de baas zijn en in die positie wil hij terug naar het nog grotere Rusland van de tsaren. Misschien is dat voor hem wel een soort mystieke ervaring. Maar dat is dan valse mystiek, omdat dit niet alomvattend is.
Als Poetin dan, onbewust, deel uitmaakt van het ene Leven dan betekent oorlog voeren tegen hem oorlog voeren tegen jezelf. Je zou dan kunnen komen tot geweldloosheid, zoals de theoloog des Vaderlands Thomas Quartier ook bepleit. Als je echter een Russische invasie over je heen krijgt, zoals de Oekraïners, is zo’n houding van geweldloosheid toch moeilijk voorstelbaar. De Russen zullen daar alleen maar misbruik van maken.
Ik denk aan Bonhoeffer in Nazi-Duitsland. Die was toch ook niet voor geweldloosheid, maar deed mee aan een aanslagpoging tegen Hitler.
Zo kwam in het rustige Drenthe toch weer de actualiteit mijn geest binnen. Maar dat duurde niet zo land want fietsen in Drenthe betekent ook dat je regelmatig even helemaal in het hier en nu moet zijn. Sommige fietspaden zijn erg smal, zodat je dan al je aandacht nodig hebt om een tegemoetkomende fietser veilig te passeren.
Een nieuw christendom
Het wereldgebeuren lijkt wel erg ver weg als je in een klein Drents dorpje komt, waar de tijd wat lijkt stil te staan. Mooi om de sfeer daar dan al wandelend te ervaren. Hoe anders is het in zo’n dorpje vergeleken met het nog niet eens zo drukke Den Haag! Bij zo’n wandeling past dan een bezoek aan een eeuwenoud kerkje. Je voelt dan als het ware hoe daar opeenvolgende generaties in de loop der eeuwen hun geloof hebben gezocht en beleefd. Dan ging het toch steeds om een God die hoogverheven was, meestal ver weg van de gelovige. Die dan toch ook wel troost bood in hun vaak moeilijke en zware leven.
Als er dan een nieuw christendom moet komen dan met een God die dichterbij is dan je kunt denken. Een uitspraak uit de gnostiek spreekt me daarbij steeds erg aan: “Als je God wilt leren kennen moet je eerst jezelf kennen”.
Die God, een oneindige ruimte waarin je bent opgenomen, kun je niet thuislaten als je met vakantie gaat. Die gaat met je mee, waarheen je ook gaat. Daar kun je zelfs op Schiphol contact mee krijgen. Wanneer je bijvoorbeeld lang moet wachten op je vlucht en je kunt je losmaken van het gewoel om je heen. Als die wolken weg zijn, als je van binnen leeg bent, kan de zon niet anders dan schijnen, om het met Meister Eckhart te zeggen.
Over de auteur
Wim Davidse was werkzaam als projectleider/onderzoeker bij een economisch instituut en is auteur van het boek Er is meer in ons – leren van de mystici.
