Tussen Pasen en Pinksteren heeft Bert Roebben, hoogleraar godsdienstpedagogiek, een boekje geschreven waarin hij probeert spirituele lessen te trekken uit de coronatijd. Noodgedwongen bleef de Vlaamse docent ‘in zijn kot’. Hij mist zijn studenten in Keulen, waar hij in normale doen wekelijks vanuit Leuven naar toe treint. Online onderwijs geven is niet zijn ding. Wat doet het gedwongen thuisblijven met een mens? Welk licht valt er op de zinvraag in coronatijden, als we geconfronteerd met beperkingen in het sociale verkeer, elkaar niet kunnen opzoeken of aanraken, wanneer we teruggeworpen worden op onszelf?
Door: Bert Altena
In tien korte hoofdstukken verkent hij de spirituele aspecten van deze bijzondere tijd en biedt ze aan als een soort spiegel waarin de lezer/es wordt uitgedaagd “om vanuit de eigen levensbeschouwing en eigen expertise ánders, nieuw en verder te denken” (p. 10). Hij raadt daarom aan, langzaam te lezen en herlezen en zo je eigen spiritualiteit te voeden. Roebben schrijft dus niet voor, maar reikt aan, zoals een goede docent. Hij doet dat met een grote gevoeligheid voor de taal. Ieder hoofdstuk wordt ingeleid met een gedichttekst, die het betreffende thema neerzet. Steeds gaat het daarbij om een bepaalde ambivalentie, alledaags en bijzonder, aanwezig en afwezig, zelfzorg en zorg voor de ander, enzovoort.
Verbindend in de verschillende beschouwingen is de zoektocht naar het ‘Nieuwe Kwetsbare Wij’, inclusief de hoofdletters. Er is hem kennelijk veel aan gelegen. Hij omschrijft het als: “Blijf in je kot. Loop niet weg. Blijf in je sterkte staan. Wees standvastig in het hier en nu. En durf eenzaam te zijn. Want daarin ligt een zegen.’ (…) Wie ik ten diepste ben, is al aanwezig in mijn levensverhaal. Ik mag er alleen niet van weglopen, ook niet in coronatijden. Het komt erop aan nu dicht bij mezelf te blijven en naar mezelf te luisteren, mijn unieke roeping op het spoor te komen en er gestalte aan te geven – met het oog op een betere wereld in en na coronatijden” (p. 24).
Het is verrassend hoeveel verschillende stemmen in deze korte overdenkingen door Roebben worden aangehaald. Hij strooit kwistig met soms mooie citaten, van denkers, dichters en theologen. Hij blijft daarbij dicht bij zijn eigen ervaringen, die de bron voor zijn spirituele beschouwingen zijn. Dit boekje is dicht op de actualiteit geschreven, zelfs de vermoorde George Floyd (I can’t breathe) kon nog een plekje in de tekst krijgen (p. 75); maar die actualiteit maakt het boekje ook kwetsbaar. Roebben lijkt het zelf al een beetje te voorvoelen, als hij in zijn inleiding schrijft: “Het zou best kunnen dat wat hier geschreven staat betekenisloos wordt na de crisis, omdat we ondertussen in een totaal andere tijd beland zijn” (p. 11). De andere kant is echter dat de spirituele wenken die hij geeft: aandacht, zorg voor eigen identiteit, de verhouding tot de ander en je eigen kwetsbaarheid, even goed geldig zijn in andere dan de coronatijden. “Het nieuwe-normaal zal een ánders-normaal moeten zijn – sociaal, politiek maar ook spiritueel gezien. Ik ben benieuwd wat we ervan terecht gaan brengen”, open-eindigt hij dan ook dit fijnzinnig boekje.
Boekgegevens:
Bert Roebben, Volharden in de broosheid. Spiritualiteit in tijden van corona. Halewijn 2020, 88 pagina’s. Klik hier voor meer informatie of om het boek te bestellen.
